بررسی عوامل موثر بر گرایش به خرید و استفاده از محصولات داخلی (مطالعه موردی افراد مراجعه کننده به فروشگاه های لوازم خانگی شهر قزوین1400)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی (کمی)

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین.ایران

2 گروه جامعه شناسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه الزهرا. تهران. ایران

3 دیپلماسی و سازمانهای بین المللی، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

10.22034/cbsj.2024.63229

چکیده

پژوهش حاضر با نگاهی جامعه شناختی-حقوقی به بررسی عوامل موثر بر گرایش به خرید و استفاده از محصولات داخلی پرداخته است. چارچوب نظری تحقیق بنا به تناسب موضوع، نظریه های جامعه شناسی- حقوقی مورد بررسی و فرضیات پژوهش از آن استخراج گردید. روش مورد استفاده کتابخانه ای و پیمایشی (از طریق پر کردن پرسشنامه) با نمونه 378 نفر از افراد مراجعه کننده به فروشگاههای لوازم خانگی شهر قزوین در سال 1400انجام شده است. داده ها با استفاده از نرم افزارAmos22- SPSS22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون فرضیات و تحلیل داده‌ها، از روش آمار توصیفی و استنباطی، مدل رگرسیون چندگانه و مدل معادله ساختاری استفاده گردید. مهمترین یافته های پژوهش بدین قرار است: در نمونه مورد بررسی بین دو متغیر حمایت از حقوق مصرف کننده و متغیر سرمایه اجتماعی با متغیر میزان گرایش به خرید و استفاده از محصولات داخلی رابطه معنادار و مثبت به دست آمد. و در ارتباط با متغیر پایگاه اجتماعی-اقتصادی و میزان گرایش به خرید و استفاده از محصولات داخلی رابطه غیرمستقیم و معنادار به دست آمد.
در مدل رگرسیونی برای تبیین میزان گرایش به خرید و استفاده از محصولات داخلی؛ بیشترین تأثیر متغیر حمایت از حقوق مصرف کننده و پس از آن به ترتیب متغیرهای پایگاه اجتماعی-اقتصادی، سرمایه اجتماعی، جنس، سن ،تحصیلات، وضعیت تاهل و نوع خرید اثرگذار بوده اند. همچنین با توجه به شاخصهای به دست آمده از نرم افزارAmos داده های جمع آوری شده، متغیرهای مطرح شده در پژوهش را مورد حمایت قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating factors affecting the tendency to buy and use domestic products (A case study of people visiting home appliance stores in Qazvin city, 2021)

نویسندگان [English]

  • Zahra Taheri 1
  • zahra nematollahi 2
  • SeyyedHamzeh Madani 3
1 Department of Sociology, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
2 Sociology, Faculty of Literature and Humanities, Al-Zahra University, Tehran, Iran
3 Diplomacy and International Organizations, Faculty of International Relations, Ministry of Foreign Affairs, Tehran, Iran
چکیده [English]

The current research has examined the factors affecting the tendency to buy and use domestic products with a sociological-legal perspective. The theoretical framework of the research was based on the appropriateness of the topic, the sociological-legal theories studied and the hypotheses of the research were extracted from it. The used library and survey method (by filling out a questionnaire) was done with a sample of 378 people who referred to home appliance stores in Qazvin city in 1400. The data was analyzed using SPSS22-Amos22 software. Descriptive and inferential statistics, multiple regression model and structural equation model were used to test hypotheses and analyze data. The most important research findings are as follows:In the studied sample, a significant and positive relationship was obtained between the two variables of protection of consumer rights and the variable of social capital with the variable of tendency to buy and use domestic products. And in connection with the socio-economic base variable and the degree of tendency to buy and use domestic products, an indirect and significant relationship was obtained.
in the regression model to explain the tendency to buy and use domestic products; The most influential variable is the protection of consumer rights, followed by the variables of socio-economic base, social capital, gender, age, education, marital status and type of purchase. Also, according to the indicators obtained from the Amos software, the collected data supports the variables proposed in the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • protection of consumer rights
  • tendency to buy and use domestic products
  • consumers of household appliances

مراجع

ابراهیمی سالاری، تقی؛ مقدسی، محدثه و عاشورزاده، اعظم )1393(. حقوق مصرف کننده از دیدگاه اسالم و عملکرد  آن در اقتصاد ایران. همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی )اخالق در اقتصاد اسلامی و اقتصاد ایران(. 
احسان، عبدالرحمن؛ نظری، محسن؛ حسنقلی پور، طهمورث و صمدی، منصور )139۵(. تدوین مدل ترغیب شهروندان تهرانی به خرید کالای ساخت داخل )مطالعه موردی: لوازم خانگی(. مدیریت بازرگانی، 8 )3(،.۵29-۵48
باباپور ورجاری، هودا )1389(، تحلیل مکانی-فضایی مکان گزینی مراکز درمانی شهر رشت. پایاننامه کارشناسی  ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
باقرزاده، احد )1381(. بازار، دولت، حقوق مصرف کنندگان. قم: موسسه توسعه قلم. مطالعات رفتار مصرف کننده دوره یازدهم، شماره اول، 1403 163
بخشی زادهبرج، کبری و داورزنی، نا صر )1398(. نگاشت نقشه ذهنی مصرف کنندگان نسبت به کالای ایرانی.  مطالعات رفتار مصرف کننده، 6 )1(، .171-191
بهمنی، مهرزاد )1391(. بررسی میزان ملی گرایی مصرفی، اعتماد به تبلیغات و تمایل به مصرف کالاهای داخلی در  بین شهروندان 28شهر کشور. پژوهش های ارتباطی، 19 )3(، .1۵9-182
پوراسدالهی، خاطره؛ سعیدنیا، حمیدرضا و علی پور درویشی، زهرا )1398(. ارائه الگوی ماهومی برای تبین بازاریابی کمیابی با تاکید بر ا اصالت برند در رفتار خرید آنالین. مطالعات رفتار مصرف کننده، 6 )1(، .148-12۵
تقی زاده، ابراهیم )1391(. حقوق بنیادین مصرف کننده )مطالعه تطبیقی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان ایران با مقررات اتحادیه اروپا و ا صول راهنمای سازمان ملل متحد(. دانشنامه حقوق اقتصادی، 19 )1(، .3۵-60
حدیدی، احسان و محقق، نادر )139۵(. بررسی میزان تمایل به مصرف کالاهای داخلی مصرف کنندگان ایرانی از  دیدگاه اقتصاد مقاومتی. سیاستهای راهبردی و کلان، ،4 .169-191
حسن زاده، محمود؛ خدادادحسینی، سیدحمید و احمدی، پرویز )1398(. عدم انطباق بین نگرش و رفتار خرید محصولات داخلی )مورد مطالعه: بازار خودرو(. مطالعات رفتار مصرف کننده، 6 )2(، .90-111 
حقیقی، محمد و حسین زاده، ماشالله )1388(. مقایسه میزان تمایل به مصرف کالاهای داخلی در تهران با سایر مناطق جهان و بررسی پیامدهای آن بر ارزیابی و ترجیح محصولات. پژوهشهای مدیریت در ایران، .103-139 ،)4(13
رحمانسرشت، حسین؛ شاکری، رویا و مولایی، سوران )1398(. ارتباط ویژگی های روانشناختی اجتماعی بر قصد خرید کالاهای لوکس از طریق چشم وهم چشمی در نوعروسهای شهر سنندج. مطالعات رفتار مصرف کننده، 6 )2(، .1-23
شاه بابایی، علی؛ سعیدی، پرویز؛ اخوانفر، امیر و فتاحی، مجید )1401(. ارائه الگوی بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذاردر خرید و مصرف محصولات داخلی با رویکرد نظریه داده بنیاد. مطالعات رفتار مصرف کننده، 9 )1(، 113- .133
 صادقی، محسن و آقاجانی، زهرا )1391(. مبحثی از مباحث تحلیل اقتصادی حقوق مصرف کننده: فلسفه اقتصادی حق تعویض یا استرداد کالای معیوب و جایگاه آن در حقوق ایران. مطالعات حقوق خصوصی، 42 )1(، 
.181-199
طاهری، زهرا؛ ربانی، رسول و ادیبی سده، مهدی )1391(. رابطه نقش پلیس و احساس امنیت در شهر اصفهان سال  .88 پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی، 1 )1(، .21-38
عسکری ندوشن، عباس؛ افشانی، سیدعلیرضا؛ ذاکری هامانه، راضیه و عسکری ندوشن، سمیه )1390(. تمایلات  مصرفی زنان در شهر یزد. زن در توسعه و سیاست، 9 )1(، .93-116
قاسمی، وحید؛ طاهری، زهرا و مهربان، مرضیه )1392(. تبیین رفاه اجتماعی و تاثیر آن بر احساس امنیت )مطالعه  موردی: شهر اصفهان(. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 4 )17(، .176-131
محمدشایعی، مجید؛ رحمت آبادی، یزدان و سلیمانزاده، امید )1398(. تأثیر ارتباطات بازاریابی شبکه های اجتماعی بر ارزش ویژه برند، ارزش ویژه ارتباطی و پاسخ مشتری. مطالعات رفتار مصرف کننده، 6 )1(، .10۵-124
نعمت اللهی، زهرا؛ فرج الهی، امیرحمزه؛ میرجلیلی، محمدحسین و مومنی فرد، حسین )1392(. بررسی عوامل موثر بر  سرمایه اجتماعی )اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی( دانشجویان دانشگاه افسری امام علی )ع(. مدیریت  نظامی، 13 )۵0(، .17۵-202 
-Anderson W. T., Cunningham W. H. (1972). “Gauging foreign product promotion”; Journal of Advertising Research, February, pp29- 34, pp26-29. )English) .
-Askari Nodooshan, Abbas. Afshani, Seyed Alireza, Zakeri Hamaneh, Razieh. Askari Nodooshan, Somayeh. (2011), Women in Development and Politics, Journal of Women Research, spring 2011, Volume 9, Number 1, pp. 93-116.)Persian (.
-Bagherzadeh, Ahad (2002), Bazaar, Government, Consumer Rights, Qom: Science Development Institute.)Persian (.
-Bahmani, Mehrzad. (2012). Survey of consumer nationalism, trust in advertising and the tendency to consume domestic goods among the citizens of 28 cities. Journal of Communication Research, Year 19, Issue 3 (71) .)Persian( .
-Bakshizadeh-Borj, Kobri. Davar-Zani, Nasser. (2018), mapping the mental map of consumers towards Iranian goods. Two Quarterly Journals of Consumer Behavior, 6th Volume, 1st Issue, pp. 171-191. )Persian(.
-Balabanis G., Muller R., Melewar T.C., (2012), "The Relationship between Consumer Ethnocentrism and Human Values", Journal of Global Marketing, N. 15(3), p. 7-37. (English).
-Ebrahimi-Salari, Taghi, Moghdisi, Mohaddeh, Ashourzadeh, Azam (2014), Consumer rights from the perspective of Islam and its performance in Iran's economy, Islamic Economics and Banking Journal, No. 10, pp. 53-84. )Persian) .
-Eghbalyar, A. (2012). Survey relationship between corporate social responsibility and respect for consumers rights in professional banks. Islamic azad university sanandaj branch. Faculty of human science department of management M.A.) Persian (.
-Ehsan, Abdurrahman, Nazari, Mohsen, Hasan Qalipour, Mohsen, Samadi, Mansour (2015), Compilation of a model for persuading Tehrani citizens to buy domestically manufactured goods (Case study: Household Appliances), Merchant Management, Volume 8, Number 3, pp. 538-529.)Persian) .
-Ferrin P.F., Vilela B.B., Klein J.G., Araujo L.R., (2015), "Consumer Ethnocentrism and Consumer Animosity Antecedents and Consequences", International Journal of Emerging Markets, N. 10(1), p. 73-88. )English) .
-Ghasemi, Vahid. Taheri, Zahra, Mehrabani, Marzieh. (2014). Sociological explanation of social welfare and its effect on the feeling of security, scientific-research journal of planning and social welfare, Allameh Tabatabai University, Tehran.)Persian(.
-Hadidi, Ehsan, Hadidi Zavareh, Efat, Doshmen Ziari, Esfandiar (2015), The level of willingness to consume domestic goods of Iranian consumers from the perspective of resistance economy, Strategic and Macro Policy Journal, No. 15, pp. 169-191.) Persian(.
-Haghighi, Mohammad& Hosseinzadeh, Mashaleh. (2008). Comparing the tendency to consume domestic goods in Tehran with other regions of the world and examining its consequences on the evaluation and preference of products. Journal of Teacher of Humanities-Management Research in Iran. Volume 13, Number 4, Winter 2008.)Persian(.
-Hassanzadeh, Mahmoud, Khodadad Hosseini, Seyed Hamid, Ahmadi, Parviz (2018), Inconsistency between the attitude and behavior of purchasing domestic products (case study: car market), Consumer Behavior Studies, Volume 6, Number 2, pp. 111-90 )Persian).
-Herche J. (1994), “Ethnocentric tendencies, marketing strategy and import purchasebehaviour”; International Marketing Review, Vol.11, No.3,pp4-16. )English).
-Hosseinzadeh Sadiani, Mashallah. (2007), a questionnaire to identify the factors affecting consumer nationalism from the perspective of scale consumers CETSCALE, http://sciencedirect.unaux.com/240008/html?i=1. )Persian) .
-https://ostan-qz.ir. (2021). Qazvin Governor's Information Center. )Persian(.
-John A.V., Brady M.P., (2011), "Consumer Ethnocentrism and Attitudes Toward South African Consumables in Mozambique", African Journal of Economic & Management Studies, N. 2(1), p. 72-93.)English) .
-KhodadadHosseini, Seyed Hamid. ShahTahmasebi, Ismail. Mansouri, Mahdieh. (2015), Investigating the effect of national sweat dimensions on attitudes toward products (domestic and foreign) by modifying perceived economic threat, Bi-Quarterly Journal of Business Management Research, Year 7 (Spring and Summer 2015), No. 13, pp. 123-145. )Persian) .
-Kinra, N. (2006). “The effect of country-of-origin on foreign brand names in the Indian market”. Marketing Intelligence and Planning 24, no. 1: 15–30. )English) .
-Klein, J. G., Ettenson, R., & Morris, M. D. (1998). The animosity model of foreign product purchase: An empirical test in the People's Republic of China. Journal of Marketing. (English).
-Lee, K. M. (2009). Nation branding and sustainable competitiveness of nations. (English).
-Lee, Min-Young, Dee Knight & Youn-Kyung Kim .(2008) ," Brand analysis of a US global brand in comparison with domestic brands in Mexico, Korea, and Japan", Journal of Product & Brand Management, Vol 17, No 3, pp 163– 174. )English) .
-Loureiro, M. L., & Umberger, W. J. (2005). Assessing consumer preferences for countryof-origin labeling. Journal of Agricultural and Applied Economics, 37 (1), 49-63. .)English) .
-Markin R.J., (1974), Consumer Behavior: A Cognitive Orientation, New York, MacMillan Publishing Co . )English).
-Nematollahi, Zahra, Faraj Elahi, Amir Hamzeh, Mirjalili, Mohammad Hossein, Momeni Fard, Hossein. (2013), A Study of Factors Affecting Social Capital (Trust, Cohesion and Social Participation), Students of Imam Ali (AS) Military University, Military Management Quarterly , Anno 13, n. 50, pp. 175-202. )Persian(.
-Nikkhah Ghamsari, Narges, Nematollahi, Zahra. (2014), Comparison of family social capital in blind and partially sighted spouses in Kashan, Aran and Bidgol counties, Social Welfare Quarterly, Year 14, Mara 55, 227-241. )Persian(.
-Pourasdalahi, Khatire. Saeednia, Hamidreza. AlipourDarwish, Zahra. (2018), presenting a conceptual model to explain scarcity marketing with an emphasis on brand authenticity in online shopping behavior, two quarterly consumer behavior studies, 6th volume, 1st issue, pp. 125- 148. )Persian(.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon &Schuster. )English).
-RahmanSeresht, Hossein. Shokri, Roya. Moulai, Soran. (2018), the relationship between social psychological characteristics and the intention to purchase luxury goods through eyes and eye contact among young Russians in Sanandaj, consumer behavior studies, 6th period, 2nd issue, pp. 1-23. )Persian(.
-Sadeghi, M. & Aghajani, Z. (2012). Discussion of issues of economic analysis of  consumer rights. Economic philosophy to replace or refund faulty goods and its place in Iranian law. Hoghogh Journal. 42(1): 181-199. )Persian) .
-Saidi, Parviz. ShahBabaei. Ali, Akhwanfar, Amir. Fatahi, Majid.(2022), Presenting the marketing model through influential people (influential marketing) in the purchase and consumption of domestic products, using the foundation's data theory. consumer behavior studies, 9(1): 113-133. doi: 10.34785/J018.2022.425. )Persian) .
-Samiee S., (1994), "Customer Evaluation of Products in a Global Market", Journal of Marketing, N. 31(1), p. 579-604. . )English).
-Schnettler, Berta. Miranda Horacio., Lobos, Germán., Sepu´lveda, José., and Denegri, Marianela. (2011). A study of the relationship between degree of ethnocentrism and typologies of food purchase in supermarkets in central-southern Chile, Appetite, 56,704– 712 )English).
-Saffu K., Walker H., Mazurek M., (2010), "The Role of Consumer Ethnocentrism in a Buy National Campaign in a Transitioning Country Some Evidence from Slovakia", International Journal of Emerging Markets, N. 5(2), p. 203-226. . )English).
- Shafiei, Mohammad Majid. Rahmatabadi, Yazdan. Suleimanzadeh, Omid. (2018), the effect of social media marketing communications on brand equity, communication equity and customer response, two quarterly consumer behavior studies, 6th volume, 1st issue, pp. 105 -124)Persian) .
-Sharma, S., Shrimp, T. A., & Shin, J. (1995)."Consumer ethnocentrism: A test of antecedents and moderators". Journal of the Academy of Marketing Science, 23(1),26–37. )English).
-Shimp T., & Sharma S.(1987) “ Consumer ethnocentrism: Construction and validation of the CETSCALE”; Journal of Marketing Research, Vol.24,pp280-289. )English).
-Shimp T.A., (1984), "Consumer Ethnocentrism the Concept and a Preliminary Empirical Test", Advances in Consumer Research, N. 11, p. 285-290. . )English).
-Smaiziene I., Vaitkiene R., (2014), "Consumer Ethnocentrism and Behavior in a Market of Dietary Supplements", Procardia Social and Behavioral Science, N. 156(0), p. 463-467. )English).
-Smith, M. Brewster. (1992). Nationalism, Ethnocentrism, and the New World Order. Journal of Humanistic Psychology, 32(4): 76-91. )English).
-Strinati, Dominic (2001), Introduzione alle teorie della cultura popolare, Translation: Soraya -Paknazar, Tehran: New Step. )Persian(.
-Taghizadeh, E. (2012). Fundamental rights of consumers (a comparative study of Iranian consumers rights protection act. And the European union s regulation and the guidelines of the united nations). Journal encyclopedia of economic rights. Faculty of economics and administrative sciences. 19(1). Pp: 34-60. )Persian) .
-Taheri, Zahra. Rabbani, Rasool and Adibi, Mahdi. (2012) The relationship between the role of the police and the sense of security in the city of Isfahan, Isfahan University's security research journal.)Persian(.
-Torabi, Fatemeh, Rahimi Nik, Azam, Vedadi, Ahmad, Esmailpour, Hassan (2018), Explaining the model of consumer buying behavior in the selection of enjoyable products with a mixed approach (the case study of chain stores that always have a discount), Two Quarterly Journals of Consumer Behavior Studies The author, the sixth volume, the first issue, pp. 81-104. )Persian(.
-Turkestani, Mohammad, Jahdi, Pedram (2018), Ethnographic study of brand meaning understanding in Anzali Free Zone, Consumer Behavior Quarterly, 6th volume, 1st issue, pp. 63-80 ). Persian(.
-Wang C.K & Charles, W.L. (1983). The impact of selected environmental forces upon
consumers, Willingness to buy foreign products. Journal of the Academy of
Marketing Science, 11 (2): 71-84. )English).
-Watson, J.J. & Wright, K. (2000). Consumer Ethnocentrism and Attitudes Toward Domestic and Foreign Products. European Journal of Marketing, Vol. 34, No. 9-10. )English).
-Zare Shahabadi, Akbar and Taher, Maryam. (2013), Intergenerational Study of the Consumption Pattern of Cultural Goods among Girls and Mothers in Yazd, Strategic Studies of Women, Year 16, Fall 2013 - No. 61. )Persian) .
مطالعات رفتار مصرف‌کننده
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1403
صفحه 137-166

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار