بررسی تاثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر رفتار مصرف‌کننده در اقلیم کردستان عراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اقتصادی دانشگاه کردستان

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه سلیمانیه

3 دانشگاه کردستان

4 کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان

10.34785/J018.2022.005

چکیده

جهان از زمان جنگ جهانی دوم شرایط استثنایی همانند ویروس کرونا را تجربه نکرده است. اکثر بحران‌های اقتصادی در دهه‌های اخیر ناشی از یک بحران مالی یا اقتصادی بوده است اما همه‌گیری ویروس کرونا یک رخداد بهداشتی گسترده بود که زندگی اجتماعی و اقتصادی بسیاری از مردم جهان را تحت تأثیر قرار داده و بر الگوی مصرف، رفتار مصرف کننده و رفاه مردم تأثیرگذاشته و باعث افزایش بیکاری، فقر و کاهش رشد اقتصادی گردیده است. لذا به جهت اهمیت این موضوع این پژوهش به بررسی اثرات همه‌گیری ویروس کرونا بر الگوی مصرفی خانوارها در منطقه اقلیم کردستان و مقایسه تغییرات رفتار مصرف کننده قبل از زمان انتشار و در طول شیوع ویروس کرونا و تأثیر آن بر درآمد و هزینه های خانوار پرداخته است. این مطالعه از نظر زمانی مقطعی و از نظر روش، مقایسه‌ای بوده و جامعه‌ی آماری اقلیم کردستان عراق است که حجم نمونه آماری آن بر اساس جدول مورگان تعیین گردیده و به منظور گردآوری اطلاعات و داده‌ها، از روش کتابخانه‌ای و روش میدانی پرسشنامه و به منظور طراحی سوالات پرسشنامه، از طیف لیکرت 5 امتیازی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با دو نرم‌افزار اکسل و SPSS25 صورت گرفته است. نتایج کلی تحقیق نشان داد که همه‌گیری ویروس کرونا تأثیر معنی‌داری بر تغییر رفتار مصرف کننده داشته است به طوری که رفتار مصرف کننده قبل از همه‌گیری و در طول شیوع همه‌گیری دستخوش تغییر قرار گرفته است و شیوع این ویروس باعث کاهش درآمد و افزایش هزینه خانوار گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of COVID-19 Pandemic on Consumer Behavior in Kurdistan Region of Iraq

نویسندگان [English]

  • Bakhtiar Javaheri 1
  • Uones Ali Ahmad 2
  • Ashty Abdulla Mahmood 3
  • Samira Mohammady 4
1 Assistant Professor in Economics at University of Kurdistan
2 University of Sulaimani
3 university of kurdistan
4 Master of Economics, University of Kurdistan
چکیده [English]

The world has not experienced exceptional conditions like the coronavirus at its scale since World War II. Most crises in recent decades have been caused by a financial or economic crisis, but the corona virus Pandemic as a widespread and catastrophic health event affected the social and economic lives of many people around the world and disturbed consumption patterns and consumer behaviours. It has influenced the well-being and welfare of the people thourgh increasing unemployment, poverty and reducing economic growth. Considering the importance of this issue, this study examines the effects of corona virus pandemic on household consumption patterns in the Kurdistan Region of Iraq and compares changes in consumer behavior before the time of spread and during the outbreak of coronavirus and its impact on household income and expenditure. This study is cross-sectional in terms of time and method, focusing on the population of Kurdistan Region of Iraq. The sample size is determined by the Morgan table. And the data will be collected through survey questionnaire. In designing the questionnaire, a 5-point Likert scale was used. Data analysis was performed using two software packages: Excel and SPSS25. The overall results of the study showed that the corona virus pandemic had a significant effect on consumer behavior, such that consumer behavior changed before and during the pandemic, as the spread of the virus reduced income and increased the expenditures of households.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corona virus
  • Consumer Behavior
  • Consumption
  • Kurdistan Region of Iraq
اخوی، احمد (1380). اقتصاد کلان. تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
اسکندریان، غلامرضا (1399). ارزیابی پیامدهای ویروس کرونا بر سبک زندگی (با تأکید بر الگوی مصرف فرهنگی). ارزیابی تأثیرات اجتماعی، 1(2)، 85-65.
امینی نژاد، ایلیا؛ زمانی مقدم، افسانه و وظیفه دوست، حسین (1399). پیش‌بینی رفتار مصرف‌کننده: مدل آینده‌پژوهی رفتار آتی خرید با استفاده از روش پژوهش ترکیبی. پژوهشنامه بازرگانی، 97، 175-133.
ترابی، فاطمه؛ ودادی، احمد و اسماعیل‌پور، حسن (1398). تبیین مدل خرید رفتار مصرف‌کننده در انتخاب محصولات لذت‌بخش با رویکرد آمیخته ( موردمطالعه فروشگاه­های زنجیره­ای همواره تخفیف). مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 6(1)، 104-81.
جبل عاملی، محمدحسین (1399). تأثیر کرونا بر رفتار اقتصادی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، سایت اقتصاد برتر.
جعفری، سکینه؛ نجار زاده، محمد؛ گلستانه، رضوان و دیر گندم، نرجس (1396). رفتار مصرف‌کننده در خدمات گردشگری الکترونیک. مطالعات اجتماعی گردشگری، 10،  228-193.
حمد مروان السمان، محمد ظافر محبک، احمد زهیر شامیه. (1992). مبادئ التحلیل لأقتصاد الجزئى والکلى، دار الثقافه، عمان، 97,99.
خاکی، غلام رضا (1383). روش تحقیق در مدیریت (با رویکرد پیمایشی)، انتشارات فوژان
داوری، علی. حسینی­نیا، غلامحسین و جعفرزاده، مهدی. (1399). بحران کرونا و اقدامات ابتکاری شرکت­ها وکسب‌وکارها. دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی.
رحمان نسب امیری، نسیم و پورعزت، علی اصغر. (1396). ضرورت خطمشی گذاری برای مشارکت بخش خصوصی در حل بحران آب: نقش شرکت های فراملی در تحقق حق بر آب به منزله یکی از حقوق اقتصادی و اجتماعی بشر. فصلنامه مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی، 9 (4)، 112- 91.
رمضانی، فهیمه؛ محمود زاده واشان، مهدی و حکیم پور، حسین (1399). بررسی تأثیر بحران ویروس کرونا (COVID-19) بر فلسفه بازاریابی و رفتار مصرف‌کننده، دومین کنفرانس بین المللی نوآوری در مدیریت کسب و کار و اقتصاد.
ساروخانی، باقر (1385). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی: اصول و مبانی، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
السمان، احمد حمدالله (2002)، مدخل فی مبادىء علم الاقتصاد،کلیة الاقتصاد والعلوم السیاسیة، جامعة القاهرة، دار الثقافة للنشر و التوزیع، قطر.
شریفی پور، عباس؛ حسین زاده، علی و پویا، علیرضا (1399). ویژگی­ها و رفتار مصرف‌کننده و تأثیر آن بر خرید آنی (مطالعه­ی موردی فروشگاه­های زنجیره­ای مشهد). پژوهش­های اخلاقی،  41،  172-153.
شهابی، وحید؛ آذر، عادل؛ فائزی رازی، فرشاد و فلاح شمس، میر فیض (1400). مدل‌سازی تاثیر شیوع ویروس کرونا بر پذیرش و توسعه بانکداری دیجیتال. مطالعات رفتار مصرف‌کننده. 8 (2)، 92-113.
طاهری نیا مسعود، حسنوند علی. (1399). پیامدهای اقتصادی ناشی از بیماری کووید-۱۹ بر اقتصاد ایران؛ با تأکید بر اشتغال. فصلنامه مدیریت پرستاری. ۹ (۳) :۵۸-۴۳.
عباسی، عباس و حاتمی، لیلا (1400). طراحی چارچوب مدیریت رفتار مصرف‌کننده در دوران شیوع بیماری‌های دنیاگیر (مطالعه موردی: کوید 19). مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 8 (4)، 131-107.
عبیدات، محمد ابراهیم (2004)، سلوک المستهلک مدخل استراتیجی، الطبعة الرابعة، دار وائل للنشر، الاردن، ص ص15-16.
علاءالدین علی، نرمین (2021). فاعلیة الاجراءات الاحترازیة المتخذة لمواجهة الأزمات العالمیة فی تقلیص مخاوف الشراء عبر الانترنت- دراسة میدانیة بالتطبیق على عینة من الشباب المصری، العدد56، مجلة البحوث الاعلامیة تصدر عن جامعة الازهر/ کلیة الاعلام، الجزء الاول، ینایر 2021، 262.
مجید علی حسین، عفاف عبدالجبار سعید(2004)، مقدمة فی التحلیل الاقتصاد الکلی، الطبعة الاولى، دار وائل للنشر والتوزیع، الاردن،2004،  127.
محمدی‌فر، یوسف؛ امیری، صبا (1399). رویکرد میان رشته‌ای به رفتار خرید مصرف‌کنندگان در شرایط بحران: با تأکید بر بحران کوید 19. مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی .
منتی، حسین (1399). بررسی اثرات ویروس کرونا – کووید 19 بر اقتصاد جهانی، فصلنامه علمی _ تخصصی، ارزیابی تاثیرات اجتماعی شماره دوم، ویژه نامه پیامدهای شیوع ویروس کرونا_ کووید 19، اردیبهشت 1399.
منصورفر، کریم (1385). روش‌های پیشرفته آماری: همراه با برنامه‌های کامپیوتری، انتشارات موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
References
Abbasi, A., & Hatami, L. (2022). Designing a Consumer Behavior Management Framework in the Prevalence of Worldwide Pandemics (Case Study: Covid 19). Consumer Behavior Studies Journal, 8 (4), 107-131. (In Persian)
Akhavi, A. (2001). Macroeconomics, Tehran, Commercial Publishing Company, 151. (In Persian)
Aladdin Ali, N. (2021). The effectiveness of precautionary measures taken to face global crises in reducing fears of buying online - a field study based on a sample of Al-Shabaab al-Masri, issue 56, Journal of Media Research published by Al-Azhar University/College of Information, first part, January 2021, 262. (In Arabia)
Ali, B. J. (2020). Impact of COVID-19 on consumer buying behavior toward online shopping in Iraq. Ali, BJ (2020). Impact of COVID-19 on consumer buying behavior toward online shopping in Iraq. Economic Studies Journal18(42), 267-280.‏
Al-Saman, A. H. (2002). Introduction to the Basics of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Cairo University, Dar al-Tafaqa for Publishing and Distribution, Qatar. (In Arabia)
Amini Nejad, I., Zamani Moghaddam, A., &Vazifeh Doost, H. (2021). Predicting Consumer Behavior: The Future Research Model of Purchasing Behavior Using Combined Research Methods. Journal of Commerce, 97, 175-133. (In Persian)
Davari, A. Hosseininia, Gh. H., & Jafarzadeh, M. (2021), Corona Crisis and Innovative Measures of Companies and Businesses. University of Tehran, Faculty of Entrepreneurship. (In Persian)
Duffin, E. (2020b). Forcasted change in GDP due to COVID-19, by country and scenario 2020.
Eskandarian, Gh. (2021). Evaluating the consequences of coronavirus on lifestyle (with emphasis on cultural consumption pattern). Social Impact Assessment, 1 (2 (Coron-Covid Outbreak Outcomes 19), 65-85. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=507275. (In Persian)
Gralinski, L. E., & Menachery, V. D. (2020). Return of the coronavirus: 2019-nCoV. Viruses. 12 (2), 135.
Hamad Marwan, A.S., Mohabek, M. Z., & Shamieh, A. Z. (1992). Principles of Analyzing Macro and Microeconomics, Dar Al-Thaqafa, Oman,ZZZZZ 97, 99. (In Arabia)
Hamad Marwan, A.S., Mohabek, M. Z., & Shamieh, A. Z. (1992). Principles of Analysis of the Partial and General Economy, Dar Al-Thaqafa, Oman, 97.99. (In Arabia)
Hamdan, H., Ruspendi Junaedi, I. W., & Rai Utama, I. (2020). The Changes in Business Culture after the COVID-19 Pandemic in Indonesian Perspective. Technium Soc. Sci. J.13, 80.‏
Hani Abdul, L. (2020). Economic Corona Works: Losses of Happiness and Lost Achievements, http://studies.aljjazeera.net. (In Arabia)
Jabal Ameli, M. H. (2021). The Impact of Corona on the Economic Behavior of Producers and Consumers, the site of the superior economy. (In Persian)
Jafari, S., Najarzadeh, M., Golestaneh, R., & Deer Gandom, N. (2018). Consumer behavior in e-tourism services. Social of  Social Studies Tourism, 10, 228-193. (In Persian)
Jagdish, Sh. (2020). Impact of the Covid-19 on Concumer Behavior: Will the old habits return or die?, Journal of Business Research, Goizeta Business School, Emory University.
Jarus, O. (2020). 20 of the worst epidemics and pandemics in history, Live Science, (online), Available at: https://www.livescience.com/worst-epidemics-and-pandemics-inhistory.html.
Khaki, Gh, R. (2005). Research method in management (with a survey approach), Fujan Publications. (In Persian)
Lakhdar, Y. (2020). The impact of the Corona epidemic on concumer behaviour An analytical Study of the opinions of sample of concumers from Ain Temouchent, Journal of Economic Growth and Enterpreneurship JEGE, 4(2), 1-9.
Lilien, G. L., & Kotler, P. (1983). Marketing decision making: A model-building approach. Harpercollins College Division.‏
Majid, A. H., & Afaf Eid a.J. S. (2004). Introduction to the Analysis of the General Economy, First Edition, Dar Wael for Publishing and Distribution, Jordan, 127. (In Arabia)
Mansourfar, K. (2007). Advanced Statistical Methods: Along with computer programs, Institute of Printing and University of Tehran Press. (In Persian)
Menti, H. (2019). Examining the effects of the Corona virus, Covid-19, on the global economy. Evaluation of social impacts, 1(2) (special letter on the consequences of the outbreak of the Corona virus-Covid 19), 163-181. (In Persian)
Mohammad Ibrahim Obaidat, Consumer Behavior Strategic Entry, Printing Quarterly, Dar Wael Publishing, Jordan, 2004, 15-16. (In Arabia)
Mohammadifar, Y., & Amiri, S. (2020). An interdisciplinary approach to consumer purchasing in the condition of the crisis: with emphasis on COVID-19. Interdisciplinary studies in the Humanities, 12 (3). (In Persian)
Nuno, F. (2020). Economic effects of coronavirus outbreak (COVID-19) on the world economy, IESE Business School, Spain, nfernandes@iese.edu
Obeidat, Mohammad Ibrahim (2004), Consumer behavior of strategic entry, fourth edition, Dar Wael Lelansher, Jordan, pp. 15-16. (In Arabia)
Rahman Nasab Amiri, Nasim and Pourezat, Ali Asghar (2018). The need for policy-making for private sector participation in resolving the water crisis: The role of transnational corporations in realizing the right to water as one of the economic and social rights of human beings. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities, 9 (4), 112-91. (In Persian)
Ramezani, F; Mahmoodzadeh, M; Hakimpur, H (2020). Investigating the impact of Corona virus crisis (COVID-19) on marketing philosophy and consumer behavior, Second International Conference On Innovations in Business Administration and Economics. (In Persian)
Sarukhani, Baqir (2007). Research Methods in Social Sciences: Principles and Foundations, Institute of Humanities and Cultural Studies Publications. (In Persian)
Shahabi, V., Azar, A., Faezy Razi, F., & Fallah Shams, M. (2021). Modeling the Impact of Corona Outbreak on Acceptance and Development of Digital Banking. Consumer Behavior Studies Journal, 8 (2), 92-113. (In Persian)
Sharifipour, Abbas; Hosseinzadeh, Ali; Pouya, Alireza (2021). Consumer characteristics and behavior and its impact on instant purchase (Case study of Mashhad chain stores). Ethical Research, 41, 172-153. (In Persian)
Taherinia, M., & Hassanvand, A. (2020). Economic consequences of Covid-19 disease on the Iranian economy; With an emphasis on employment. Quarterly Journal of Nursing Management (IJNV) Original Article9(3).
Torabi, F., Rahiminik, A., Esmaeilpour, H., Vedadi, A. (2019). Designing and explaining a consumer behavior model in choosing Hedonic Products: Mixed approach (Case study: Discount chain stores). Consumer Behavior Studies Journal, 6(1), 81-103. (In Persian)
Yahiaoui Lakhdar (2020), The impact of the Corona epidemic on concumer behaviour An analytical Study of the opinions of sample of concumers from Ain Temouchent, Journal of Economic Growth and Enterpreneurship JEGE, 4(2), 1-9.